خودرو ها با توجه به کاربری از موتورهای گوناگونی استفاده میکنند. موتور خودرو ها عموما برحسب نوع سیلندر و آرایش سیلندرها نام گذاری میشوند. در شکل زیر با برخی از انواع موتور از لحاظ شکل چیدمان سیلندر و پیستون ها آشنا میشوید.
موتور خودرو نوعی موتور احتراق داخلی است.
در واقع اساس کار این موتورها را تبدیل انرژی شیمیایی سوخت به کار مکانیکی تشکیل میدهد.
تبدیل انرژی شیمیایی به مکانیکی به چه معناست.
انرژی حاصله از انبساط سوخت باعث حرکت پیستون در داخل سیلندر میشود و در نهایت این اتفاق باعث حرکت خودرو خواهد شد.
موتور خودرو چگونه سوخت و هوا را با هم ترکیب میکند؟
در گذشته وظیفه ترکیب سوخت و هوا را سیستم های مکانیکی بر عهده داشتند. سیستمی که این کار را انجام میداد کاربراتور نام داشت.
در یک توضیح ساده میتوان گفت: که اگر شما تغییر قطری به شکل گلوگاه در یک لوله که سیالی از آن می گذرد ایجاد کنید، سرعت و فشار سیال داخل لوله تغییر میکند.
این نسبت در ایدهآل ترین حالت باید مقدار 1 واحد جرم سوخت به 14.7 واحد جرم هوا باشد. به این نسبت ایدهآل نسبت استوکیومتریک نیز میگویند.
اما در واقعیت بهترین نسبت برای کارکرد موتور خودرو عددی در حدود 12.5:1 الی 12.9:1 است.
احتراق در موتور خودرو چگونه انجام میشود؟
در موتورهای احتراق داخلی احتراق را با استفاده از گرما به وجود میآورند. در موتور خودرو مسئول تولید گرما بر عهده شمع خودرو است.
وظیفه تنظیم زمان جرقه در خودروهای قدیمی بر عهده دلکو بود؛ که با استفاده از تجهیزات مکانیکی این کار را با توجه به دور موتور انجام میداد.
همانگونه که میدانید باتری خودرو از نوع 12 ولت میباشد؛ که برای تولید جرقه قدرتمندی که بتواند به خوبی مخلوط سوخت و هوا را محترق کند انرژی لازم را ندارد. به همین دلیل در سیستم جرقه زنی از کوییل استفاده میشود.
مهمترین نکات در زمینه اصول نگهداری خودرو اشاره میکنیم:
تعویض فیلتر هوا را به تعویق نیندازید!
یکی از دلایلی که باعث میشود قدرت موتور کاهش پیدا کند، تعویق تعویض فیلتر هوا است که البته هزینه چندان زیادی نیز ندارد. این قطعه نقش بسزایی در تنفس پیشرانه اتومبیل دارد و باعث میشود قدرت موتور کم یا زیاد شود.این اتفاق ممکن است سوپاپ های موتور اتومبیل شما را نیز به خطر بیندازد. پس نکته مهم اول این است که اگر قصد دارید شتاب و قدرت موتور اتومبیلتان تغییر نکند نسبت به تغییر فیلتر هوا در موعد مناسب اقدام کنید و صرفهجوییهای بیمورد و بیجا را کنار بگذارید.
خروج دود به طور کامل انجام نمیشود!
یکی از اشتباهاتی که علیالخصوص جوانان مرتکب میشوند این است که از سر اگزوزهای غیراستاندارد استفاده میکنند که منجر به جمع شدن رسوبات و کثیف شدن اگزوز شده و خروج دود و آلودگی از خودرو را مختل میکند، پس دقت کنید که در مورد اگزوز باید توجه ویژه داشته باشید تا خودروی پرشتابتری داشته باشید.
بنزین به خوبی به موتور تزریق نمیشود!
یکی از اشکالات بزرگ در خودرو عدم سوخترسانی مناسب توسط پمپ بنزین به پیشرانه خودرو است که باعث میشود خودرو در زمانی که نیاز به سوخت گیری دقیق و یکسان داشته باشد دچار مشکل شود. به طور مثال اگر در دور موتور بالا، خودروی شما دچار مشکل میشود و قدرت قبلی را ندارد این یک نشان بزرگ از فرسودگی احتمالی پمپ بنزین دارد. بهتر است قبل از اینکه پمپ بنزین برای شما مشکل ساز شود آن را به یک کارشناس نشان دهید و اقدامات لازم را اتخاذ کنید.
۱۰ علت کاهش موتور خودرو
فیلتر هوا
فیلتر هوا یکی از ساده ترین عواملی است که در صورت کثیف شدن، می تواند تاثیری منفی در کارکرد بهینه موتور داشته باشد.
شل شدن سیم گاز
سیم گاز دیگر عاملی است که اگر شل شود، موتور نخواهد توانست تنفس مناسبی داشته باشد. با شل شدن سیم گاز، دریچه ورود هوا به طور کامل باز نمی شود که در این حالت طبیعتا هوای کافی به درون سیلندر راه نیافته و انفجار قدرتمندی حاصل نخواهد شد.
خرابی انباره اگزوز
مشکل خرابی یا انسداد برای انباره اگزوز یا همان صدا خفه کن (Muffler) نیز که در بخش انتهایی سیستم اگزوز قرار دارد، ممکن است بیفتد.
مشکلات مربوط به سوخت رسانی
اختلال در عملکرد انژکتور
انژکتور یکی از قطعاتی است که اگر چه وظیفه ای نسبتا ساده دارد، اما اختلال در کار آن می تواند تا حد زیادی کارایی موتور را پایین بیاورد.
ناتوانی پمپ بنزین در تامین سوخت کافی
پمپ بنزین دیگر قطعه ای است که نقشی کلیدی در سوخت رسانی ایفا می کند.
فرسودگی و خرابی رینگ پیستون
یکی از مشکلات مرحله تراکم می تواند به فرسودگی رینگ های پیستون و عملکرد نامناسب آنها مربوط باشد. این رینگ ها وظایف مختلفی دارند که یکی از مهمترین آنها حفظ تراکم در بالای پیستون است.
فرسودگی و خرابی سوپاپ ها
وجود خوردگی و ذرات اضافی بر روی سوپاپ ها – مخصوصا سوپاپ ورودی – عامل دیگری است که در مرحله تراکم مشکل ساز می شود. در این حالت سوپاپ ها به خوبی بر روی مجاری ورودی و خروجی ننشسته و نمی توانند درزبندی مناسبی بین این مجراها و فضای داخل سیلندر داشته باشند.
مشکلات مربوط به جرقه زنی
خرابی شمع ها
شمع ها به دلیل قرار گرفتن در معرض ترکیبات وارد شده به داخل سیلندر و همچنین کار در حرارت بالا، نیازمند مراقبت و بازبینی مداوم هستند.
شمع معیوب بخاطر جرقه زنی ضعیف، انفجارهای خفیف تری تولید می کند که این امر هم به نوبه خود کاهش قدرت موتور را به دنبال دارد.
خودروها با توجه به کاربری از موتورهای گوناگونی استفاده میکنند. موتور خودرو ها عموما برحسب نوع سیلندر و آرایش سیلندرها نام گذاری میشوند. در شکل زیر با برخی از انواع موتور از لحاظ شکل چیدمان سیلندر و پیستون ها آشنا میشوید.
تبدیل انرژی شیمیایی به مکانیکی به چه معناست.
انرژی حاصله از انبساط سوخت باعث حرکت پیستون در داخل سیلندر میشود و در نهایت این اتفاق باعث حرکت خودرو خواهد شد.
موتور خودرو چگونه سوخت و هوا را با هم ترکیب میکند؟
در گذشته وظیفه ترکیب سوخت و هوا را سیستم های مکانیکی بر عهده داشتند. سیستمی که این کار را انجام میداد کاربراتور نام داشت. اساس کار کاربراتور را اثر ونتوری تشکیل میداد.
در یک توضیح ساده میتوان گفت: که اگر شما تغییر قطری به شکل گلوگاه در یک لوله که سیالی از آن می گذرد ایجاد کنید، سرعت و فشار سیال داخل لوله تغییر میکند.
کابراتور با استفاده از تغییر فشار ایجاد شده و از طریق یک مجرای باریک که به آن ژیگلور گفته میشد سوخت را با نسبت مشخصی با هوا ترکیب میکرد. این نسبت در ایدهآل ترین حالت باید مقدار 1 واحد جرم سوخت به 14.7 واحد جرم هوا باشد. به این نسبت ایدهآل نسبت استوکیومتریک نیز میگویند.
اما در واقعیت بهترین نسبت برای کارکرد موتور خودرو عددی در حدود 12.5:1 الی 12.9:1 است.
احتراق در موتور خودرو چگونه انجام میشود؟
در موتورهای احتراق داخلی احتراق را با استفاده از گرما به وجود میآورند. در موتور خودرو مسئول تولید گرما بر عهده شمع خودرو است.
وظیفه تنظیم زمان جرقه در خودروهای قدیمی بر عهده دلکو بود؛ که با استفاده از تجهیزات مکانیکی این کار را با توجه به دور موتور انجام میداد.
همانگونه که میدانید باتری خودرو از نوع 12 ولت میباشد؛ که برای تولید جرقه قدرتمندی که بتواند به خوبی مخلوط سوخت و هوا را محترق کند انرژی لازم را ندارد. به همین دلیل در سیستم جرقه زنی از کوییل استفاده میشود.
مهمترین نکات در زمینه اصول نگهداری خودرو اشاره میکنیم:
خروج دود به طور کامل انجام نمیشود!
احتراق داخل سلیندرها باعث ایجاد دود میشود و این دودها از طریق اگزوزها به بیرون از خودرو هدایت میشوند و اگر این روند در خودروی شما دچار مشکل شود و از میزان یا سرعت خروج دودها کاسته شود باعث میشود مصرف سوخت اتومبیل شما افزایش پیدا کند و به موتور نیز فشار وارد شود و قدرت آن را کاهش دهد.
بنزین به خوبی به موتور تزریق نمیشود!
یکی از اشکالات بزرگ در خودرو عدم سوخترسانی مناسب توسط پمپ بنزین به پیشرانه خودرو است که باعث میشود خودرو در زمانی که نیاز به سوخت گیری دقیق و یکسان داشته باشد دچار مشکل شود. به طور مثال اگر در دور موتور بالا، خودروی شما دچار مشکل میشود و قدرت قبلی را ندارد این یک نشان بزرگ از فرسودگی احتمالی پمپ بنزین دارد. بهتر است قبل از اینکه پمپ بنزین برای شما مشکل ساز شود آن را به یک کارشناس نشان دهید و اقدامات لازم را اتخاذ کند.
پیستونهای فرسوده، بلای جان شتاب خودرو!
حجم و نحوه احتراق در سیلندرها به نحوه تراکم سوخت بستگی دارد و این ارتباط مستقیم باعث میشود هر تغییر یا اشکالی از شتاب خودرو و توان خروجی موتور بکاهد.اگر تراکم سوخت به صورت غیرمتعارف و نامنظم کاسته شود حجم احتراق در موتور پایین میآید و راننده به صورت کاملا محسوس کاهش قدرت موتور خودرویش را متوجه میشود.
۱۰ علت کاهش موتور خودرو
فیلتر هوا
فیلتر هوا یکی از ساده ترین عواملی است که در صورت کثیف شدن، می تواند تاثیری منفی در کارکرد بهینه موتور داشته باشد.
شل شدن سیم گاز
سیم گاز دیگر عاملی است که اگر شل شود، موتور نخواهد توانست تنفس مناسبی داشته باشد. با شل شدن سیم گاز، دریچه ورود هوا به طور کامل باز نمی شود که در این حالت طبیعتا هوای کافی به درون سیلندر راه نیافته و انفجار قدرتمندی حاصل نخواهد شد.
خرابی انباره اگزوز
مشکل خرابی یا انسداد برای انباره اگزوز یا همان صدا خفه کن (Muffler) نیز که در بخش انتهایی سیستم اگزوز قرار دارد، ممکن است بیفتد.
مشکلات مربوط به سوخت رسانی
اختلال در عملکرد انژکتور
انژکتور یکی از قطعاتی است که اگر چه وظیفه ای نسبتا ساده دارد، اما اختلال در کار آن می تواند تا حد زیادی کارایی موتور را پایین بیاورد.
ناتوانی پمپ بنزین در تامین سوخت کافی
پمپ بنزین دیگر قطعه ای است که نقشی کلیدی در سوخت رسانی ایفا می کند. همانند بیشتر قطعات، پمپ بنزین نیز در بلند مدت دچار فرسودگی شده و در برخی مواقع نمی تواند سوخت مورد نیاز موتور را به خوبی تامین کند.
مشکلات ایجاد شده در مرحله تراکم
در موتورهای امروزی که تقریبا همگی چهارزمانه هستند، اگر در مرحله تراکم مشکلاتی ایجاد شود، باز هم قدرت انفجار کمتر شده و در نتیجه قدرت موتور افت می کند.
فرسودگی و خرابی رینگ پیستون
یکی از مشکلات مرحله تراکم می تواند به فرسودگی رینگ های پیستون و عملکرد نامناسب آنها مربوط باشد. این رینگ ها وظایف مختلفی دارند که یکی از مهمترین آنها حفظ تراکم در بالای پیستون است.
فرسودگی و خرابی سوپاپ ها
وجود خوردگی و ذرات اضافی بر روی سوپاپ ها – مخصوصا سوپاپ ورودی – عامل دیگری است که در مرحله تراکم مشکل ساز می شود. در این حالت سوپاپ ها به خوبی بر روی مجاری ورودی و خروجی ننشسته و نمی توانند درزبندی مناسبی بین این مجراها و فضای داخل سیلندر داشته باشند.
مشکلات مربوط به جرقه زنی
خرابی شمع ها
شمع معیوب بخاطر جرقه زنی ضعیف، انفجارهای خفیف تری تولید می کند که این امر هم به نوبه خود کاهش قدرت موتور را به دنبال دارد.